NGUYÊN TẮC LỰA CHỌN MÁY HÀN CƠ BẢN
Phát triển theo xu hướng chung của thế giới, công nghệ hàn cắt ở Việt Nam trong những năm gần đây có những bước tiến vượt bậc. Nhiều chủng loại máy hàn mới ra đời với công suất khác nhau, chức năng khác nhau, phục vụ nhu cầu làm việc khác nhau. Tùy theo nhu cầu làm việc, điều kiện hiện có mà người thợ hàn cần tìm hiểu kỹ trước khi chọn mua cho mình một chiếc máy hàn phù hợp.
Việc lựa chọn một chiếc máy hàn cần căn cứ vào các nội dung sau:
Lựa chọn máy phù hợp nguồn điện và khả năng cơ động
Nguồn điện sử dụng
Đây là yếu tố liên quan đến điều kiện nhà xưởng hoặc công trình nơi người thợ hàn làm việc. Các nguồn điện mà người thợ hàn thường sử dụng có thể là nguồn 1 chiều 220V (Đối với làm việc tại nhà xưởng nhỏ) hoặc nguồn 3 pha 380V (Đối với nhà máy, công trình,…).
Hiện nay có một số loại máy hàn sử dụng được cả nguồn điện 1 pha và 3 pha mà không cần phải có thiết bị hỗ trợ can thiệp đổi nguồn.
Trường hợp phải thao tác ở những nơi không có sẵn lưới điện, cần phải có sẵn thiết bị phát hàn.
Khả năng cơ động
Khả năng cơ động của máy hàn cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến năng suất làm việc. Nếu bạn phải làm việc trong địa hình phức tạp, không cố định, thì có thể sử dụng các loại máy hàn có trọng lượng nhẹ, kích thước nhỏ gọn nhưng phải đảm bảo hiệu suất làm việc.
Một số dòng máy inverter hiện nay có thiết kế nhỏ gọn nhưng vẫn đảm bảo công suất làm việc mạnh mẽ. Các dòng máy hàn nhỏ có trọng lượng dưới 10kg có thể cho dòng hàn đến 200-250A, các dòng máy lớn có trọng lượng dưới 50kg có thể cho dòng hàn lên đến 500A. Nếu các loại máy nhỏ có thể xách tay thì đối với các loại máy lớn sẽ được tích hợp thêm bánh xe giúp việc kéo đẩy dễ dàng.
Lựa chọn theo đường kính dây, điện cực và chu kỳ tải
Đường kính dây hàn, điện cực
Tham khảo bảng dưới đây
Chu kỳ tải
Chu kỳ tải là tỉ lệ giữa khoảng thời gian máy hàn có tải với khoảng thời gian 10 phút với dòng hàn cho trước. Dòng hàn và chu kỳ tải của máy hàn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Ví dụ một máy hàn cho dòng hàn 200A với chu kỳ tải 60% có nghĩa là máy với dòng hàn 200A thì nó có thể làm việc liên tục trong khoảng thời gian 6 phút và phải được nghỉ 4 phút để tránh bị quá tải quá nhiệt.
Đối với máy hàn que, các que hàn thường chỉ hàn liên tục trong khoảng thời gian 2 phút là hết. Que hàn thông dụng nhất hiện nay là loại que 3.2, loại que này chỉ hàn 1 phút là hết.
Có thể lựa chọn chu kỳ tải của máy hàn theo nhu cầu công việc như sau:
- Nếu sử dụng trong ngành công nghiệp nhẹ thì thường yêu cầu chu kỳ tải của máy đạt khoảng 50% với dòng hàn khoảng 200A.
- Nếu hàn công nghiệp/ xưởng có khí thì yêu cầu chu kỳ tải khoảng 40-60% với dòng khoảng 250-500A.
- Trong ngành công nghiệp nặng thường yêu cầu chu kỳ tải 80-100% với dòng hàn lớn hơn 300A.
Theo khả năng làm việc với kim loại và độ dày vật liệu.
Khả năng làm việc với kim loại
Không phải chiếc máy hàn nào cũng có thể hàn với tất cả các kim loại. Mỗi phương pháp hàn phù hợp với thao tác hiệu quả với các kim loại khác nhau, cụ thể theo bảng:
Độ dày vật liệu
Bạn phải tính toán bởi độ dày vật liệu khác nhau sẽ đòi hỏi dòng hàn khác nhau.
Công thức đơn giản để tính dòng hàn đó là tương ứng với 0.025 mm độ dày vật liệu là thép thông thường sẽ cần 1A đầu ra. Nếu vật hàn dày khoảng 3 mm thì theo công thức ta cần dòng hàn khoảng 120A. Đối với thép không gỉ, yêu cầu dòng hàn thấp hơn 10% và cao hơn 25% đối với nhôm.
Khi hàn vật mỏng, cần có thiết bị có thể làm việc ổn định với dòng nhỏ, vật hàn có tiết diện dày thì cần máy hàn công suất lớn và chu kỳ làm việc cáo hơn.
Dựa trên phương pháp hàn
Bạn không thể đòi hỏi một chiếc máy hàn có thể hàn được tất cả mọi thứ cho chất lượng tốt nhất. Điều quan trọng là bạn phải xác định mình cần loại máy hàn phục vụ cho nhu cầu gì để có lựa chọn chính xác. Sau đây là đặc điểm của từng loại máy:
Máy hàn hồ quang chìm (SAW):Năng suất hàn cao, tốc độ hàn và tốc độ kết tủa kim loại rất nhanh. Chất lượng mối hàn cực tốt, đặc biệt là kim loại dày. Hồ quang sinh ra ở dưới lớp hàn nên ít gây ảnh hưởng.
Máy hàn que điện tử (SNAW):Là dòng máy hàn thông dụng vì có thể hàn được ở nhiều môi trường khác nhau, đặc biệt là ngoài trời, nơi có gió và các bề mặt ít được làm sạch.
Máy hàn điện tử TIG và máy hàn điện tử TIG xung:Cho ra mối hàn có chất lượng cao, chính xác và thẩm mỹ. Trong khi vận hành có thể dễ dàng điều chỉnh vũng hàn và nhiệt lượng thông qua thiết bị điều khiển.
Máy hàn điện tử MIG (Hàn dây):Đây là loại máy hàn dễ sử dụng, dễ hàn. Cho ra mối hàn đẹp. Sử dụng dễ dàng cho vật liệu mỏng vì dễ điều chỉnh. Tiết kiệm thời gian cho công đoạn làm sạch mối hàn vì ít tạo xỉ hàn. Có thể dùng để hà dây lõi thuốc.
Máy hàn điện tử MIG xung:Hàn được mọi kim loại ở nhiều vị trí khó và mọi bề dày khác nhau. Ưu điểm là gần như không gây bắn tóe.
Máy hàn lõi thuốc:Dùng để hàn được ở ngoài trời và bề mặt kim loại ít được làm sạch. Có thể hàn ngấu và cả hàn dây. Được đánh giá cao về tốc độ kết tủa kim loại nhanh.
Tùy vào nhu cầu sử dụng mà người thợ hàn lựa chọn cho mình dòng máy hàn với phương pháp hàn khác nhau. Hiện nay với công nghệ inverter cho nhiều dòng máy hàn điện tử với năng suất cao và tiết kiệm điện hiệu quả.
